top of page
thumbs_b_c_5634b50d5f49b4be2fa18abc9a943625.jpg

Yangın Nedir?
Yangın, 
maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal afettir. Yangınların oluştukları coğrafî alanda maddi hasarlara neden olmasından ziyade, orada yaşayan canlılar ve ekolojik denge üzerinde de büyük derece olumsuz etkileri vardır.

 

Yangın sınıfları

A Sınıfı Yangınlar

Katı madde yangınlarıdır. Bunların yakıtı genelde odun, kömür gibi maddelerdir. Soğutma ve yanıcı maddenin uzaklaştırılması ile söndürülebilir.

B Sınıfı Yangınlar

Yanabilen sıvılar bu sınıfa girer. Benzin ve yağ gibi yanabilen sıvılardır. Soğutma (sis halinde su) ve boğma (Karbondioksit, köpük ve kuru kimyevi toz) ile söndürülebilir.

C Sınıfı Yangınlar

Likit petrol gazı, hava gazı, hidrojen gibi yanabilen çeşitli gazların yanması ile oluşan yangınlardır. Kuru kimyevi toz, halon 1301 ve halon 1211 kullanarak söndürülebilir. Elektrikli makine ve hassas cihazların yangınları da bu sınıfa dahil edilebilir.

Elektrik donanımlarının yanmasıyla oluşan yangınlar ayrı bir sınıf içinde değerlendirilmeyip C sınıfı yangınlar başlığı altında incelenebilir. Elektrik akımı kesilerek müdahale edilmeli ve karbondioksit gazı kullanılmalıdır.

D Sınıfı Yangınlar

Yanabilen metallerin ve alaşımların (MagnezyumLityumSodyumSeryum gibi) yanmasıyla meydana gelen yangınlardır. Etkili söndürücüsü olan trimotoksinboroksin bulunmadığı takdirde kum aynı işlemi görür. Özel kuru kimyevi tozlar (kuru toza, her metal ve alaşıma karşı ayrı ayrı geliştirilmiş kimyasallar katılır.) bu yangınları söndürmede kullanılırlar. Normal kuru kimyevi toz söndürücüleri ABC extinguisher olarak da anılır ve A, B ve C tipi yangınlara müdahalede etkilidirler. Yangını boğma etkisiyle söndürür.

F Sınıfı Yangınlar

Hayvansal ve Bitkisel içerikli yemeklik yağ yangınlarıdır. EN 3-7:2004+A1 standardında tanımlanmış olup yangın sınıfları içerisinde söndürülmesi en zor sınıftır. A, B, C, D tip yangınlarda yanıcı maddenin yüzey sıcaklığının yüksek olması bir yangın nedenidir. Ancak F Tipi yangınlarda yakıtın (Pişirme yağları) tamamının sıcak olması yangının "asıl nedenidir". Uluslararası standartlarda yemeklik yağın tutuşma sıcaklığı 360 derece (+/- 10 derece) olarak verilmektedir. Dolayısı ile bilinen söndürme maddeleri ile F tipi yangınları söndürmek neredeyse imkânsızdır. Bu tip yangınları söndürmenin en etkili yolu Potasyum karbonat (K2CO3) asetat içerikli kimyasal sıvılardır. Sabunlaşma tekniği denmekte olan bir yöntemle sıcaklığı 360 derece olan yağı soğutmakta, sabunlaşarak yağın kimyasal özelliğini bozmakta ve söndürme gerçekleşmektedir.

Yangın nedenleri

Korunma Önlemlerinin Alınmaması

Nedenlerin başında yangına karşı önlemlerin alınmaması gelmektedir. Yangın elektrik kontağı, ısıtma sistemleri, LPG tüpleri, evlerde kullanılan tüpler, patlayıcı-parlayıcı maddelerin yeterince korunmaya alınmamasından doğmaktadır. Özellikle büyük yerleşim alanlarında, konut ve iş yerlerinde çıkan yangınların büyük bir kısmı elektriğin ve LPG tüplerinin yanlış kullanımına dayanmaktadır. Elektrik enerjisi aksamının teknik koşullara göre yapılmaması da yangını yaratan diğer bir neden olmaktadır. Bununla birlikte kaloriferlerde ve soba ile ısıtma yöntemlerinde, bacaların temizlenmesi ve parlayıcı-patlayıcı maddeler için gerekli önlemlerin alınması halinde yangın afeti olma olasılığında büyük bir azalma olacaktır. Camların yerde uzun süre durmaları sonunda doğal ışınlar cam taneciklerine güneş ışılarını yayarve sonucun da yangın oluşabilir.

Bilgisizlik

Yangına karşı hangi önlemlerin nasıl alınacağını bilmemek ve bu konuda yeterli eğitimden geçmemek yangının önemli nedenlerindendir. Elektrikli aletlerin doğru kullanımını bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlış yerleştirmek, tavan arasına ve çatıya kolay tutuşabilecek eşyalar koymak yangına davetiye çıkarır. Yangının oluşumunu önlemek ve oluşan bir yangının söndürülmesini bilmek eğitim ve bilgilenmeden geçer. Bu nedenle yangını önlemeyi öğrenmek kadar yangını söndürmede ilk müdahaleleri de öğrenmek gerekir.

İhmal

Yangın konusunda bilgi sahibi olmak da yeterli gelmeyebilir. Söndürülmeden atılan bir kibrit veya sigara izmariti, açık unutulmuş bir LPG tüp veya evde kullanılan tüp, alev alıp yangına yol açar.

 

1906'da yaşanan San Francisco Depremi'nin ardından çıkan ve yaklaşık 3000 kişinin ölümüne neden olan büyük yangın

Kazalar

İstem dışı oluşan olaylardan bazıları da (kalorifer kazanının patlaması, elektrik kontağı gibi) yangına neden olmaktadır. Ancak kendiliğinden gelişen bütün olaylar, başlangıçta yeterli önlemlerin alınmaması sonucu olabildiği gibi bilgisizlikten de kaynaklanmaktadır. Temelde bunlar olmaksızın kazaların yol açtığı yangınlar da olmaktadır.

Sabotaj

Yangına karşı gerekli önlemler alındığı halde; bazı insanlar çeşitli amaç veya kazanç uğruna kasıtlı olarak kişi ya da topluma ait bina ile tesisleri yakarak can ve mal kaybına neden olabilir.

Sıçrama

Kontrol atına alınmış veya alınmamış bir yangın ihmal veya bilgisizlik sonucu sıçrayarak, yayılarak veya parlayıp patlayarak daha büyük boyutlara ulaşabilir.

Doğa Olayları Rüzgârlı havalarda kuru dalların birbirine sürtmesi ya da yıldırım düşmesi ve benzeri doğa olayları sonucunda yangın çıkabilir.

Yangın söndürmede kullanılan Yöntemler, Yangın eğitimi

Yangın Söndürmede Kullanılan Yöntemler

Soğutarak Söndürme

Su ile soğutma

Soğutarak söndürme prensipleri içinde en çok kullanılanıdır. Suyun elverişli fiziksel ve kimyasal özelliği yanıcı maddeyi boğma ve yanıcı maddeden ısı alarak yangının söndürülmesinde en büyük etken olmaktadır. yangın üçgenini oluşturan ısı oksijen ve yanıcı maddeden ısının düşmesi ve oksijenin azaltılarak söndürülmesinde en etkili söndürücüdür. Su yangın yerine kütlesel olarak gönderileceği gibi püskürtme lensleri ile de gönderilebilir.

Yanıcı maddeyi dağıtma

Yanan maddenin dağıtılmasıyla yangın nedeni olan yüksek ısı da bölünür, bölünen ısı düşer ve yangın yavaş yavaş söner. Akaryakıt yangınlarında bu tip söndürme yangının yayılmasına neden olacağından uygulanmaz.

Havayı keserek söndürme

Örtme

Katı maddeler (kum, toprak, halı, kilim vb) ve kimyasal bileşikler (köpük, klorazot vb) kullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasının kesilmesi ile yapılan söndürmedir. Akaryakıt yangınlarına örtü oluşturan sentetik veya protein esaslı foam köpüğü kullanılmaktadır.

Oksijensiz Bırakma

Yangının oksijenle temasının kesilmesi veya azaltılması amacıyla yapılan işlemdir. Özellikle kapalı yerlerde oluşan yangınlara uygulanır.

Yanıcı maddenin ortadan kalkması

Yanma koşullarından olan yanıcı maddenin ortadan kaldırılması sonucu yangının söndürülmesidir.

bottom of page